Kinderboek van de Maand - Mei 2025

De illustraties van Harmen van Straaten zijn zoals altijd prachtig.

Ga er maar eens lekker voor zitten, want dit is een prentenboek, een voorleesboek en een fotoboek in één. Zit je klaar? Goed, beginnen maar.

Hooggeëerd publiek, komt dat zien, komt dat horen, komt dat beleven. Het circus is in de stad. De artiesten willen je maar wat graag hun kunsten laten zien. Er zijn acrobaten, een messenwerper, een echte fakir, maar ook een goochelaar en een boeienkoning. En natuurlijk zijn er ook clowns, want wat is een circus zonder clowns?

Kim en Semmie ontdekken een oud fotoboek op de zolder van opa en oma. Het zit vol foto’s van het circus. Samen met oma bekijken ze de foto’s. Maar het is niet zomaar een fotoboek, want opa en oma blijken in het circus gewerkt te hebben.

De voorstelling gaat beginnen is een heerlijk, vrolijk boek met verhaaltjes op rijm. Ritmisch leest het heerlijk, waardoor voorlezen lekker vlot gaat. Maria van Donkelaar kan duidelijk goed met woorden omgaan, want de toon is kinderlijk, maar zeker niet kinderachtig. De teksten zijn ook niet te kort en niet te lang, wat voor de voorlezer zeer prettig is. En de illustraties van Harmen van Straaten zijn zoals altijd prachtig.

Een erg leuk boek dat zeker geschikt is voor kinderen vanaf 3 jaar, maar ook heel goed in groep 3 en 4 voorgelezen (en zelf gelezen) kan worden.

Een erg fijn boek, dat ik weer met enorm veel plezier gelezen heb.

Ik ben niet persé een liefhebber van vervolgdelen, omdat je automatisch toch gaat vergelijken met het eerste deel. Wordt het net zo goed en zat ik eigenlijk wel op een vervolgdeel te wachten? In het geval van Boutje kan ik beide vragen gerust met ja beantwoorden.

Deel 1 past voor mij helemaal in de traditie van Annie M.G. Schmidt. Je zou denken dat dat voor veel boeken geldt, maar dat valt eigenlijk heel erg mee. Die sfeer en stijl wordt in het tweede deel voortgezet. Hetzelfde, maar toch weer anders, omdat het echt een ander soort verhaal is. Dat wordt meteen duidelijk als we snel na het begin afscheid nemen van de rommelberg, die een prominente rol speelde in het vorige boek. We nemen ook afscheid van een geliefde figuur (die op de laatste pagina weer even z’n kop laat zien) en maken kennis met nieuwe personages. Ook nu is het een combinatie van avontuur, vindingrijkheid en een samenwerking tussen kinderen en volwassenen, waarbij uiteraard de kinderen het slimst zijn.

Boutje en zijn vader Ed moeten voor de zoveelste keer gedwongen verhuizen. Hun huis en de rommelberg is verkocht aan een rijke barones, die er een ski-resort van wil maken. Onderweg komen ze Leo tegen, een vrachtwagenchauffeur die hijskranen moet bezorgen bij de barones. Boutje ziet hierin een kans om te proberen om de rommelberg weer terug te krijgen. Maar al snel ontdekt hij dat de barones maar één ding wil, namelijk alles bezitten wat er is. Boutje moet een manier bedenken om haar tegen te houden, want anders verpest ze alles voor iedereen. Gelukkig krijgt hij daarbij hulp van anderen.

Zoals ik al min of meer liet doorschemeren, is het tweede deel weer net zo leuk. Bij de avonturen van Boutje moet je enigszins vanuit kinderlogica lezen, want het is vaak weinig realistisch. Maar dat maakt het juist zo gek en grappig. En ook hierin spelen de illustraties een speciale rol, omdat ze deels bestaan uit de vele creatieve ideeën van Boutje. Alleen het einde is voor mij niet helemaal af. Daarom hoop ik toch nog op een derde deel waarin de barones gaat terugkeren.

Een erg fijn boek, dat ik weer met enorm veel plezier gelezen heb.

Een zeer goede aanvulling op de reeds bestaande boeken over de oorlog.

Sommige verhalen kunnen niet vaak genoeg verteld worden. Ondanks dat we graag willen dat gebeurtenissen niet vergeten worden, worden ze op den duur toch verdrongen door de actualiteiten, en vooral door sentimenten die hieruit voortkomen. Maar geschiedenis heeft de eigenschap dat het zich laat herhalen. Wat ooit gebeurd is, kan altijd opnieuw gebeuren en de verhalen van anderen kunnen ineens ons eigen verhaal worden.

Feline verhuist naar Zutphen en gaat wonen in het voormalige huis van haar opa en oma. Op haar slaapkamer vindt ze een plakboek vol krantenberichten over de Tweede Wereldoorlog. Samen met kinderen uit haar klas gaat ze op onderzoek uit en maakt kennis met de oorlogsverhalen van een aantal gezinnen uit haar buurt.

Door het boek heen krijgen we op drie verschillende manieren een beeld van de oorlog. In het eerste verhaal volgen we twee Joodse gezinnen, die ondergedoken zitten. In het tweede verhaal gaat het over een gezin waarvan de vader Joods is, maar de moeder katholiek. Vader moet onderduiken, maar de rest van het gezin wordt enigszins met rust gelaten. En tot slot keert in het derde verhaal een Joods gezin na de bevrijding terug. Zij proberen hun leven op te pakken, maar lopen tegen allerlei moeilijkheden aan en ontdekken dat het nooit meer hetzelfde kan zijn als voor de oorlog.

In opdracht van de gemeente Zutphen schreven Martine Letterie en Saskia Halfmouw (illustraties) een boek voor kinderen over de Joodse geschiedenis van de stad. Het is een eenvoudige, boeiende vertelling geworden waarin vooral het gewone leven van Nederlandse mensen in en na de oorlog beschreven wordt. Zo lezen we ook over zaken, waar we niet zo snel bij stil zouden staan, zoals een overlijden van een onderduiker of het foute gedrag van ‘goede’ Nederlanders.

Het boek leest heerlijk omdat er een hoog tempo in zit. Vijf jaar oorlog wordt in elk verhaal in een paar stappen doorlopen. Op uitstekende wijze laat Martine Letterie de lezer de oorlog beleven, maar maakt op tactische wijze tijdssprongen, waardoor dramatische momenten niet de kans krijgen om zwaarmoedig te worden. Het behoudt daardoor een noodzakelijke luchtigheid, zonder afbreuk te doen aan de geschiedenis.

Een zeer goede aanvulling op de reeds bestaande boeken over de oorlog.

IJzersterk, confronterend, pijnlijk en vooral menselijk!

Wat mij betreft, zou dit YA-boek verplichte leeskost mogen zijn in de bovenbouw van elke middelbare school. Het mag gelezen en besproken worden, want in de kern gaat dit eigenlijk over ons allemaal. Wanneer is iemand schuldig en in hoeverre hebben wij enig recht om hierover te oordelen? In 400 bladzijden laat Wilma Geldof zien, hoe complex de schuldvraag na een oorlog is en hoe dat verbonden is met menselijke waardigheid.

We maken kennis met twee meisjes. Nora groeit op in de Tweede Wereldoorlog en wordt verliefd op een Duitse soldaat. Ditte is de dochter uit deze relatie, die uiteindelijk de last van haar ouders moet dragen. Beiden worden door hun omgeving veroordeeld, en beiden proberen enig grip op hun leven te krijgen. Daarnaast is het ook het verhaal van het Joodse meisje Rivka, wiens familie vermoord is in de oorlog en die geconfronteerd wordt met de nazi-achtergrond van haar beste vriendin Ditte.

Dit boek is één van de pittigste jeugdboeken, die ik ooit gelezen heb. Wilma Geldof raakt met haar verhaal vele gevoelige snaren en laat de lezer worstelen met een enorm ongemak. De indrukwekkende wijze waarop ze het verhaal van Nora beschrijft, slingerend tussen schuld en onschuld, roept zowel sympathie als afkeer op. Ze geeft ook een realistisch beeld van de harde houding van mensen, die zich voortdurend beter voelen dan Nora en Ditte. Maar soms zitten er tussendoor ook flintertjes menselijkheid, die de personages en de lezer eraan herinneren dat niet alles alleen maar hopeloos is.

Het verhaal speelt zich deels af tijdens het proces van de oorlogsmisdadiger Eichmann in 1961. Dat is een interessante keuze, want de zeer bekende Joodse filosoof Hannah Arendt schreef daar een beroemd verslag over, waarin ze beschrijft dat achter onmenselijke maatschappijen menselijk gezichten schuilen, waardoor het onmogelijk is om alles zwart-wit te bekijken.

Het meisje dat er niet mocht zijn toont aan waarom jeugdliteratuur een veel belangrijkere rol zou moeten krijgen binnen de algehele literatuur. Het confronteert ons en bevraagt ons waar wij staan in dit verhaal. We willen ons eigenlijk altijd de held voelen, maar hoe moet dat dan als er alleen maar verliezers zijn?

IJzersterk, confronterend, pijnlijk en vooral menselijk!